
Daj mu Panie niebo
21.04.2025Nie żyje papież Franciszek! Zmarł 21 kwietnia 2025 r., w Poniedziałek Wielkanocny, o godz. 7.35 rano, w Domu Św. Marty. Miał 88 lat. Był 266. papieżem Kościoła katolickiego i pierwszym papieżem-jezuitą. Jego pontyfikat rozpoczął się 13 marca 2013 roku.
Polecamy Ojca Świętego modlitwie: pierwszą mszę w jego intencji sprawować będziemy w JOM już dziś (21 kwietnia) o godz. 17:00.
Z wykształcenia był chemikiem, jednak szybko zdecydował się na drogę kapłańską. Z jego powołania nie cieszyła się jego mama, o czym nie mówił często. Co ciekawe, choć potrafił się posługiwać siedmioma językami - hiszpańskim, włoskim, niemieckim, francuskim, piemonckim oraz angielskim, a także portugalskim, Franciszek komunikował się z wiernymi niemal wyłącznie po włosku. Tak nauczał podczas środowych katechez i modlił się co niedziela na Anioł Pański.
Młody Jorge lubił tango, dużo czytał
Jego rodzice przybyli do Argentyny w północy Włoch. Ojciec był z Piemontu. Z tego regionu pochodziła też jego teściowa: jednak mama przyszłego papieża urodziła się już w Buenos Aires jako córka Piemontki i Argentyńczyka o genueńskich korzeniach. Niewiele brakowało, by ich wspólna historia nigdy się nie wydarzyła. Włoscy dziadkowie Jorge wraz z synem mieli bowiem płynąć do Argentyny "włoskim Titanicem" - transatlantykiem "Principessa Mafalda", na którego pokład ostatecznie nie wsiedli, choć mieli już kupione bilety - a statek zatonął podczas rejsu. 24-letni Mario Bergoglio dotarł do Buenos Aires w 1929 roku, a pięć lat później w salezjańskim oratorium poznał Reginę.
Jorge był najstarszym z ich pięciorga dzieci. Pojawił się na świecie 17 grudnia 1936 roku, urodzony w ubogiej dzielnicy Buenos Aires. Doświadczenie życia w biednej imigranckiej rodzinie z włoskimi rodzinnymi tradycjami mocno go ukształtowało. Chodził do salezjańskiej szkoły podstawowej, a później do wieczorowego technikum chemicznego, bo rodzinna sytuacja finansowa wymagała od niego pójścia do pracy. Pracował więc m.in. w laboratorium analizy żywności. Chodził z rodzicami na mecze piłki nożnej (i kibicował klubowi San Lorenzo de Almagro), lubił tango, dużo czytał. Szkołę ukończył z dyplomem chemika, ale nie został w zawodzie. Jak się okazało, młody Jorge miał inne plany.
Wstąpił do jezuitów, bo zafascynował go ich charyzmat
Gdy miał 21 lat, poważnie zachorował na zapalenie płuc; na skutek choroby stracił zresztą część prawego płuca. Równocześnie dojrzewała w nim życiowa decyzja: zdecydował się na kapłaństwo. Wstąpił najpierw, w 1957 roku, do archidiecezjalnego seminarium w Buenos Aires, ale po roku postanowił zmienić nieco swoje plany i przeniósł się do jezuickiego nowicjatu.
Jak później mówił, w jezuitach zafascynował go ich charyzmat. Widział ich jako forpocztę Kościoła, zakon wyprzedzający swoją epokę, ale spełniający swoje zadania z posłuszeństwem i dyscypliną. Pociągały go też misje - ale ze względu na stan zdrowia misje w jego przypadku nie wchodziły w grę. Po dwóch latach został wysłany na studia do Chile; dokończył je później w Argentynie. Pracował w tym czasie w szkole średniej jako nauczyciel literatury oraz psychologii.
Święcenia kapłańskie otrzymał w grudniu 1969 roku, niedługo przed swoimi 33 urodzinami. Cztery lata później, w 1973 roku, w którym składał też ostatnie śluby zakonne, został prowincjałem argentyńskich jezuitów. Pełnił tę rolę do 1979 roku, a jego posługa na tym urzędzie zbiegła się z wojskowym zamachem stanu, który miał miejsce w 1976 roku. Władzę przejęła wtedy dyktatura wojskowa gen. Jorge Videli, rozpoczynając czas terroru wobec wszystkich podejrzewanych o negatywne nastawienie do władz. Normą były aresztowania, tortury i morderstwa. W tym czasie ks. Bergoglio miał ukrywać poszukiwanych przez władze i pomagać niektórym z nich w ucieczce z kraju. W 1976 r. zniknęło dwóch jezuitów pracujących w biednych dzielnicach. Odnaleziono ich żywych, ale pod wpływem narkotyków, pięć miesięcy później. Sprawa stała się jednym z kontrowersyjnych tematów w życiorysie przyszłego papieża - trudno było bowiem ocenić jego rolę, choć panowało przekonanie, że to on negocjował z reżimem uwolnienie księży, i ostatecznie został oczyszczony z innych podejrzeń.
Biskupem mianował go Jan Paweł II
Kolejna dekada upłynęła Jorge Bergoglio SJ na uczeniu siebie i uczeniu innych. Był nauczycielem teologii, a później też rektorem jezuickiego seminarium, kontynuował też w Niemczech, a dokładnie w St. Georgen we Frankfurcie nad Menem, swoje studia teologiczne, choć nie zrobił w tam w końcu doktoratu. Zaczął też pisać i wydawać książki o tematyce duchowej - medytacje dla zakonników i refleksje dla wierzących.
W 1992 roku, gdy miał 56 lat, papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym stołecznej diecezji Buenos Aires. Sześć lat później, w 1998 roku został arcybiskupem Buenos Aires i prymasem Argentyny. Kraj przeżywał wtedy poważny kryzys gospodarczy; a nowy biskup solidarnie nie korzystał z przywilejów swojego stanu. Zasłynął z tego, że zamiast w arcybiskupiej rezydencji zamieszkał w zwykłym mieszkaniu w centrum miasta, a zamiast jeździć limuzyną z kierowcą, podróżował komunikacją publiczną albo chodził pieszo. Dbał o biednych i troszczył się o sprawy społeczne, także w rozmowach z politykami i urzędnikami państwowymi. Był też stanowczym przeciwnikiem legalizacji małżeństw jednopłciowych.
Niby kardynał, ale jakiś taki skromny
W 2001 roku papież Jan Paweł II nadał mu godność kardynalską, a podczas konklawe w 2005 roku był uważany z jednego z faworytów. Faktycznie został papieżem, jednak dopiero po rezygnacji Benedykta XVI i konklawe w 2013 roku. Do momentu wyboru na tron papieski był arcybiskupem Buenos Aires.
Jako kardynał o. Jorge Bergoglio nie przestał prowadzić skromnego trybu życia. Sam gotował i sprzątał i szybko wybił innym z głowy pomysły, że powinien teraz zatrudniać służbę. Przyjmując godność kardynalską, zaapelował do wiernych ze swojego kraju, by nie jechali świętować wraz z nim, a zaoszczędzone na podróży pieniądze przeznaczyli na biednych. Zyskał rozgłos, gdy w 2001 roku umył i ucałował stopy dwunastu chorych na AIDS rezydentów hospicjum.
Franciszek jako papież
Gdy został wybrany, nie był już najmłodszy: Jorge Mario Bergoglio został biskupem Rzymu, mając 77 lat. Po ogłoszeniu przez Benedykta XVI. rezygnacji z pełnienia urzędu papieża, zorganizowano konklawe. Jego następcę wybrano już drugiego dnia, czyli 13 marca 2013, a biały dym informujący wiernych, że jest już nowy papież, ukazał się oczom zebranych dokładnie o godzinie 19:06 czasu rzymskiego.
Po wyborze kard. Bergolio ogłosił, że przyjmuje imię po świętym Franciszku z Asyżu, zapowiadając tym samym, że poświęci swój pontyfikat na zajęcie się sprawami najuboższych i najbardziej potrzebujących. Zachował swój skromny tryb życia: zrezygnował z bogatych papieskich szat, wybrał pozłacany, a nie złoty pierścień i nie przestał prowadzić samochodu ani jeździć komunikacją miejską. Zamiast zamieszkać w Pałacu Apostolskim, wybrał mieszkanie w Domu Świętej Marty. Jak tłumaczył młodym podczas jednego ze spotkań, zrobił to „z powodów psychiatrycznych” - wolał być z ludźmi, a w Domu Świętej Marty, czyli watykańskim hotelu, często jadał w stołówce razem z innymi gośćmi.
Przez cały pontyfikat był też "papieżem telefonu", zaskakując wiernych tym, że dzwonił do nich tak po prostu, by powiedzieć kilka pocieszających słów, zapytać o ich ważne sprawy czy zrobić niespodziankę. Zaszokował wiele osób, które po odebraniu telefonu nie mogły uwierzyć, że po drugiej stronie naprawdę jest sam papież.
Jego wybór dla wielu osób był zaskoczeniem: po raz pierwszy biskupem Rzymu został duchowny z Ameryki Południowej i pierwszy od kilkuset lat człowiek spoza Europy. Był też pierwszym jezuitą na urzędzie piotrowym i pierwszym papieżem-zakonnikiem od czasu Grzegorza XVI. Być może dlatego Człowiekiem Roku niemal z marszu wybrał go magazyn "Time".
Najważniejsze wydarzenia pontyfikatu papieża Franciszka
- Encyklika "Lumen Fidei". Wydana w czerwcu 2013: pierwsza encyklika papieża Franciszka, inspirowana myślą Benedykta XVI, mówiąca o wierze i jej roli w ludzkim życiu.
- Adhortacja „Evangelii gaudium”, zaprezentowana światu 26 listopada 2013 r. Dokument był podsumowaniem zgromadzenia Synodu Biskupów nt. nowej ewangelizacji i był określany jako "manifest programowy" pontyfikatu Franciszka. Papież postulował w nim bardziej misyjne podejście Kościoła oraz odnowę i reformę struktur kościelnych.
- Encyklika „Laudato si’”. Poświęcona ochronie środowiska naturalnego, ukazała się 18 czerwca 2015 r. Papież poruszył w niej kwestię kryzysu ekologicznego.
- Adhortacja apostolska „Amoris laetitia” - dokument ogłoszony 8 kwietnia 2016 r., który wywołał wiele dyskusji, szczególnie związanych z podejściem Kościoła do osób rozwiedzionych żyjących w nowych związkach. Adhortacja stanowiła podsumowanie XIV Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów nt. rodziny.
- Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w lipcu 2016. Podczas pięciodniowej wizyty w Polsce w lipcu 2016 r. papież Franciszek uczestniczył w Światowych Dniach Młodzieży w Krakowie, modlił się na Jasnej Górze i wypowiedział słowa o "zejściu z kanapy", które stały się później jednym z haseł mocno kojarzonych z jego pontyfikatem.
- Jubileusz Miłosierdzia, czyli specjalny rok jubileuszowy, który rozpoczął się w grudniu 2015 r. Papież zachęcał wtedy do pełnienia uczynków miłosierdzia, powołał też Misjonarzy Miłosierdzia i mocno akcentował Bożą miłość objawiającą się w wybaczeniu i wagę sakramentu spowiedzi.
- Szczyt ws. ochrony małoletnich. Papież przykładał wielką wagę do tematów związanych z ochroną dzieci przed różnego rodzaju przemocą, począwszy od wykorzystania pracy nieletnich i formy niewolnictwa, przez brak szacunku dla życia najmłodszych i aborcję do wykorzystania seksulanego. Szczyt odbył się w lutym 2019 roku, papież prosił wtedy o kompleksową ochronę dzieci.
- Katolicko-muzułmański dokument o braterstwie. Papież podpisał go w lutym 2019 roku wraz z wielkim imamem Al-Azharu. Dokument miał promować kulturę tolerancji i pokoju i braterstwo między ludźmi różnych wyznań.
- Encyklika „Fratelli tutti”. Ogłoszona w październiku 2020 roku, mówi o braterstwie i przyjaźni społecznej i jest podpowiedzią papieża na czasy po pandemii koronawirusa, w których relacje społeczne zmieniały charakter.
- Konstytucja apostolska „Praedicate Evangelium” i reforma Kurii Rzymskiej. Dokument wszedł w życie w czerwcu 2022 roku, a jego celem była reforma struktur i działania watykańskiej biurokracji.
- Synod o synodalności. Synod Biskupów w nieco innej formie zaproponowanej przez papieża Franciszka odbywał się w latach 2021-2024. Jedną z jego charakterystycznych cech było włączenie w pracę grup roboczych jezuickiej metody dzielenia się doświadczeniem. Papież kładł nacisk na współpracę wszystkich wierzących w Kościele.
- Encyklika "Dilexit Nos". Wydana w październiku 2024 encyklika o miłości ludzkiej i Bożej Serca Jezusa Chrystusa miała zachęcić ludzi do zaufania Bogu i pokazać im Bożą miłość w praktyce.
Źródło: Deon.pl